MOTS-c (Mitochondrial Gufungura Gusoma Ikadiri ya 12S rRNA Ubwoko-c) ni peptide ntoya yashizwemo na ADN ya mitochondial yashimishije cyane siyanse mumyaka yashize. Ubusanzwe, mitochondriya yabonwaga cyane cyane nk '“imbaraga z’akagari,” ishinzwe kubyara ingufu. Nyamara, ubushakashatsi bugaragara bugaragaza ko mitochondriya nayo ikora nk'ahantu hagaragaza ibimenyetso, igenga metabolisme n'ubuzima bwa selile ikoresheje peptide ya bioactive nka MOTS-c.
Iyi peptide, igizwe na aside amine 16 gusa, yashyizwe mu karere ka 12S rRNA ya ADN ya mitochondial. Iyo bimaze guhurizwa muri cytoplazme, birashobora guhinduka muri nucleus, aho bigira ingaruka kumagambo ya gen zigira uruhare muguhindura metabolike. Imwe mu nshingano zayo zingenzi ni ugukora inzira ya signal ya AMPK, iteza imbere glucose no kuyikoresha mugihe byongera insuline. Iyi mitungo ituma MOTS-c umukandida utanga ikizere cyo gukemura ibibazo bya metabolike nka diyabete yo mu bwoko bwa 2 n'umubyibuho ukabije.
Kurenga metabolism, MOTS-c yerekanye ingaruka zo gukingira imbaraga za okiside ishimangira uburyo bwo kwirinda antioxydeant selile no kugabanya ibyangijwe na radicals yubuntu. Iyi mikorere igira uruhare mu kubungabunga ubuzima bwingingo zikomeye nkumutima, umwijima, na sisitemu yimitsi. Ubushakashatsi bwerekanye kandi isano iri hagati ya MOTS-c no gusaza: uko umubiri ukura, urwego rusanzwe rwa peptide rugabanuka. Kwiyongera mubushakashatsi bwinyamanswa byateje imbere imikorere yumubiri, gutinda kugabanuka guterwa nimyaka, ndetse no kuramba, bituma bishoboka ko MOTS-c yatezwa imbere nka "molekile irwanya gusaza."
Byongeye kandi, MOTS-c isa niyongerera imbaraga imitsi metabolism no kwihangana, bigatuma ishishikazwa cyane nubuvuzi bwa siporo no gusubiza mu buzima busanzwe. Ubushakashatsi bumwe na bumwe bugaragaza inyungu zishobora gutera indwara zifata ubwonko, bikarushaho kwagura uburyo bwo kuvura.
Nubwo bikiri mu ntangiriro yubushakashatsi, MOTS-c yerekana intambwe mu myumvire yacu yibinyabuzima bya mitochondial. Ntabwo irwanya gusa imyumvire isanzwe ya mitochondriya ahubwo inakingura inzira nshya zo kuvura indwara ziterwa na metabolike, gutinda gusaza, no guteza imbere ubuzima muri rusange. Hamwe nubushakashatsi hamwe niterambere ryamavuriro, MOTS-c irashobora kuba igikoresho gikomeye mugihe kizaza cyubuvuzi.
Igihe cyo kohereza: Nzeri-10-2025